De Fokker D.VII
De door Platz ontworpen D.VII verscheen pas laat aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Voortgekomen uit de V.11, is uiteindelijk de V.18 door het Duitse Idflieg aanvaard en als D.VII in april/mei 1918 aan het front verschenen.
Het was, zowel kwalitatief als qua prestaties, het beste Fokker gevechtsvliegtuig gebruikt in de Eerste Wereldoorlog.
Het toestel is in maar liefst negentien landen in gebruikt geweest, niet alleen tijdens de Eerste Wereldoorlog maar in sommige landen, waaronder Nederland, tot wel in 1938.
Na de Wapenstilstand van 11 november 1918, gingen er 142 buitgemaakte D.VII’s naar de Verenigde Staten.
Het was het meest gebouwde Fokker vliegtuig ooit. Maar liefst 3.300 stuks, waarvan honderden in licentie gebouwd zijn bij vier verschillende bedrijven.
De Duitse autoriteiten bevolen Fokker om de D.VII in licentie te laten bouwen bij zijn directe Duitse concurrenten, Albatros en de Ostdeutsche Albatros Werke.
Dit kwam, omdat Fokker een eerste opdracht van het Duitse leger had gekregen om 400 exemplaren te leveren en de Duitse autoriteiten zagen dat deze productie niet in de overvolle Fokker fabriek in Schwerin plaats kon vinden.
Albatros bouwde meer D.VII’s dan Fokker zelf!
Na de Eerste Wereldoorlog zijn er in 1919-1920 nog D.VII’s geproduceerd in de Fokkerfabriek in Amsterdam Noord, onder andere voor de LVA.
In 1922 werden vijftig D.VII’s door Fokker verkocht aan Sovjet-Rusland. Wij hebben hier een aparte sectie van gemaakt.
In 1929 zijn er in Zwitserland nog een aantal D.VII’s in licentie gebouwd voor de Zwitserse luchtmacht.
Aanvankelijk was de D.VII voorzien van een 160 pk zes-cilinder watergekoelde Mercedes D. IIIa lijnmotor, later werd er een 185 pk zes-cilinder BMW IIIa motor toegepast, waarmee een topsnelheid van 185 km/u kon worden gehaald.
De BMW motor gaf de D.VII een stijgsnelheid van 9.5 mtr. per seconde.
Op een latere versie van de D.VII werd een Armstrong Siddeley Puma van 230 pk toegepast.
Het vliegtuig waar de BMW IIIa op werd getest, was de “Versuchmachinen” 24, V.24.
De productiekisten met de BMW IIIa werden aangeduid als D.VII F, de F kwam van de achternaam van de ontwerper van de BMW IIIa, Max Friz.
De bewapening bestond uit twee stuks 7.92 mm LMG 08/15 Spandau machinegeweren.
De D.VII heeft ook bij de Nederlandse strijdkrachten dienst gedaan.
In oktober en november 1918 zijn er zes geïnterneerde D.VII’s bij de LVA, Luchtvaart Afdeling, in dienst geweest.
In 1920 bouwde Fokker tweeëntwintig exemplaren voor de LVA, die tot 1938 dienst hebben gedaan.
Twintig stuks hebben van 1920 tot 1937 dienstgedaan bij de MLD, Marine Luchtvaart Dienst.
En in Indonesië hebben er zes bij het KNIL, Koninklijk Nederlandsch Indisch Leger gevlogen.
Er zijn in musea in Canada, Engeland, Duitsland, Frankrijk, USA en in het Nederlandse NMM, Nationaal Militair Museum te oesterberg, nog originele exemplaren aanwezig.
Wereldwijd zijn er tientallen statische en vliegende replica’s van de D.VII.
Klik op de foto om de foto te vergroten
We hebben de vele foto's per land gerubriceerd klik op de landsnaam om naar de betreffende foto's te gaan
Duitsland / Nederland LVA / Nederland MLD / Nederlands-Indië LA/KNIL / Fokker Amsterdam-Noord / Sovjet Unie
Verenigde Staten / België / Polen / Oostenrijk-Hongarije / Denemarken / Litouwen /
Overige landen (Frankrijk, Canada, Finland, Zwitersland, Zweden, Tsjecho-Slowakijke, Groot Brittannië).
Duitsland
Hieronder een opgave van de uitlevering per maand aan de Duitse Fliegertruppe in 1918.
febr Fokker registratie 227 t/m 526 300 toestellen
juni Fokker registratie 4250 t/m 4449 200 ""
juli Fokker registratie 5050 t/m 5149 100 ""
sep Fokker registratie 7604 t/m 7805 200 ""
okt Fokker registratie 10300 en verder 200 ""
okt Fokker registratie extra 35 "" totaal 1035 toestellen.
feb Albatr registratie 527 t/m 926 400 "" is Albatross licentie
juni Albatr registratie 5200 t/m 5599 400 "" totaal 800 toestellen.
maart O.A.W. registratie 2000 t/m 2199 200 "" is Ost Deutsche Albatross Werke licentie
juni O.A.W. registratie 4000 t/m 4199 200 ""
juni O.A.W. registratie 6300 t/m 6649 350 "" totaal 750 toestellen
aug MAG. registratie 93.01 t/m 93.09 150 "" is MAG Magyar Alkotó Gépegyesültek licentie
Boedapest Hongarije. totaal 150 toestellen
nov totale nalevering Fok,Albatr,O.A.W. 811 "" Eindtotaal 3546 toestellen
Nederland LVA
Vanwege het grote belang van de D.VII jagers geven wij een overzicht van de LVA D.VII ’s.
Wij delen dit op in 2 soorten, te weten:
• de geïnterneerde toestellen vanuit Duitsland
• de groep via Amsterdam geleverde D.VII’s
De geïnterneerde toestellen vanuit Duitsland t/m 1918.
In dienst bij LVA oktober 1918 c/n 5584/18 LVA kenteken F227 later 227, verongelukt 1919.
In dienst bij LVA november 1918 c/n 4001/18 uit dienst ?
In dienst bij LVA november 1918 c/n 4293/18 uit dienst ?
In dienst bij LVA november 1918 c/n 2994/18 LVA kenteken F228 later 228, uit dienst ?
In dienst bij LVA november 1918 c/n 4144/18 LVA kenteken F229 later 229, uit dienst ?
In dienst bij LVA november 1918 c/n 2176/18 uit dienst ?
In dienst bij LVA november 1918 c/n 4000/18 uit dienst ?
De via Fokker Amsterdam geleverde D.VII’s vanaf 1920.
In dienst
bij LVA kenteken Uit dienst
17-05-1920 250 29-03-1938
22-05-1920 251 31-05-1929
21-05-1920 252 18-05-1925
25-05-1920 253 1930
04-05-1920 254 1924
14-05-1920 255 1920
12-05-1920 256 1935
21-05-1920 257 1938
05-05-1920 258 1935
20-05-1920 259 1938
24-05-1920 260 1938 deelnemer Pooljaar IJsland 1932
04-05-1920 261 1922
14-05-1920 262 1931
03-06-1920 263 1937 deelnemer Pooljaar IJsland 1932 en KNMI weerjager.
14-06-1920 264 1927
27-05-1920 265 1933
05-05-1920 266 1935 KNMI weerjager
05-05-1920 267 1935
08-06-1920 268 1938
21-05-1920 269 1927
21-05-1920 270 1936
21-05-1920 271 1930
Nederland MLD
Nederlands-Indië LA/KNIL
Fokker Amsterdam-Noord
Russische D.VII's
In 1922 werden vijftig D.VII’s door Fokker verkocht aan Sovjet-Rusland.
Deze vliegtuigen hadden ooit deel uitgemaakt van het bekende treintransport van Schwerin naar Amsterdam in 1919.
De constructienummers waren 10, 20, 25, 31-33, 38, 40, 45, 49-52, 54, 56-75, 82-88 en 92-100.
Deze vijftig D.VII’s werden tezamen met drie C.I’s op de stoomboten Warschau en Johanna naar Petrograd vervoerd, waar zij op 16 mei 1922 arriveerden.
De vliegtuigen werden geleverd als bouwpakket, met romp en vleugels afzonderlijk verpakt. Fokkers monteur Hans Schmidt hielp bij de assemblage in Rusland.
De D.VII’s werden gestationeerd in Petrograd en Kiev. In 1925 werden zij vervangen door Fokker D.XI’s, maar bleven in actie als lesvliegtuig. De laatste werd afgedankt in 1931.
In Rusland stond de F.VII bekend als de FD-VII.
Bronnen Russische D.VII:
Hugo Hooftman (1962): Van Brik tot Starfighter deel 1
Lennart Andersson (1994): Soviet Aircraft and Aviation 1917-1941
Gennady F. Petrov (2014) : Поколение Чкалова (De Tsjkalov-generatie) 1920-1930
Andrej Averin (2021): e-mail correspondentie
Verenigde Staten
Na de wapenstilstand op 11 november 1918 begonnen Amerikaanse troepen in een hoog tempo Duitse vliegtuigen te confisqueren en naar Amerika te verschepen. Het grootste aantal daarvan betrof de D.VII, waarbij ook een aantal gloednieuwe toestellen van de diverse productielijnen in beslag werden genomen.
Toen later de vrede van Versailles werd gesloten en het Amerikaanse Congres die niet wilde ondertekenen, verviel voor hen het recht om te delen in de oorlogsbuit, waaronder vele D.VII’s.
De bijna 150 D.VII’s die toen al hun weg gevonden hadden naar Amerika bleven daar echter.
In april 1919 werden voor het eerst drie vijftallen D.VII’s aan het Amerikaanse publiek getoond in de Victory Loan Drive. Deze had ten doel in te schrijven op een geldlening aan de regering. De toestellen vlogen nog in hun volledige Duitse kleuren en ook vele andere D.VII’s in dienst van de Army Air Service bleven dit nog jaren doen.
Een aantal werd voorzien van Amerikaanse Liberty, Packard of Hall Scott motoren en uitvoerig beproefd. Ook een aantal vliegtuigfabrieken kreeg de beschikking over deze Fokkers, met name voor een studie naar de bouw van staalbuisrompen.
Van de afgedankte D.VII’s gingen een beperkt aantal naar particulieren, maar het aantal vliegwaardige toestellen nam met de jaren snel af.
De filmindustrie was tenslotte eind jaren twintig nog een grote gebruiker van opgeknapte D.VII’s. Met name in ‘Hell’s Angels’ waren er nog een aantal te zien. Deze werden aangevuld met verbouwde Travel Airs die als ‘Wichita Fokkers’ te boek stonden.
België
Polen
Oostenrijk-Hongarije
Denemarken
Overige landen
Video's